Plany miasta przykładów klika
Plan miasta helleńskiego priene.
W okresie archaicznym miasta greckie nie były zakładane według jakiegoś schematu, a raczej narastały drogą spontanicznej ewolucji. Począwszy od V w.p.n.e. rozpoczyna się planowanie miast. Pierwszym znanym urbanistą, autorem wielu założeń miejskich, był Hippodamos z Miletu. Najlepszym przykładem planowania jest budowa jońskiego miasta w Azji Mniejszej PRIENE starannie zaprojektowane w drugiej połowie IV w.pn.e. na terenie o dużym spadku. Ulice w mieście przecinały się pod kątem prostym, tworząc bloki przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową. Miały one około 35×47 m. Przy głównej arterii sytuowano rynek (agora) otoczony z trzech stron portykami (stoa). Było to miejsce, gdzie gromadzili się obywatele, aby załatwić interesy i wysłuchać przemówień. Przy rynku znajdował się ratusz z salą obrad; także blisko była największa świątynia. Szkoła połączona ze stadionem znajdowała się na skraju miasta, aby zapewnić młodzieży spokój i dobre warunki. Miasto było skanalizowane, zaś wodę doprowadzano glinianymi rurociągami. Miasto było otoczone murami obronnymi z kamienia, a prowadzące do miasta nieliczne bramy osłonięte były parami wież. Domy w tym mieście składały się z kilku pomieszczeń. Wejście z ulicy prowadziło do pomieszczeń otaczających dziedziniec z podcieniami kolumnowymi. Ściany bez okien oddzielały dom od ulicy i sąsiadów. Główna izba skupiająca całą rodzinę miała ołtarz ofiarny. Nieodłącznym elementem miasta greckiego był teatr. Jego formy ukształtowały się od IV w.p.n.e. Widownia opierała się o naturalne zbocze terenu, miała dość znaczne wymiary (średnica do 150m) i nie była nigdy przekrywana. Miejsca do siedzienia założone na półkolach układano z kamiennych stopni, środek teatru stanowiło okrągłe miejsce dla chóru, za którą znajdowała się przestrzeń dla aktorów. Tłem dla sceny i zamknięciem układu teatru był budynek z salami dla aktorów.
Plan renesansowego miasta Palma Nuowa.
Po udoskonaleniu artylerii wynikła konieczność wykonywania w miejsce wysokich murów, zacznie niższych. Otaczane one były szeroko zakładanymi fosami i wałami ziemnymi natomiast na zewnątrz miasta wysunięte zostały bastiony o zarysie wielobocznym lub „sercowym”. Zadaniem ich była osłona ogniem przede wszystkim muru podłużnego tzw. kurtyny. Z tym wszystkim wiąże się powiększenie obszaru miasta. Powstała wtedy we Włoszech koncepcja miasta „idealnego” z powiązania nowoczesnego geometrycznego zarysu fortyfikacji z dążeniem do geometrycznego układu placów, ulic i zieleńców. Miasta takie musiały być budowane od nowa i rozwiązywały problem obronności komplikując jednocześnie zabudowę i organizację życia cywilnego. Zrealizowanym przykładem takiego miasta jest nieduża forteca „Palma Nuowa” pomysłu Vincenca Scamozziego na północ od Udine.
Koncepcja miasta oparta jest na bazie dziewięciokąta foremnego ogrodzonego murem z dziewięcioma wysuniętymi bastionami w kształcie serca. Mury otoczone są fosą o zarysie dziewięcioramiennej gwiazdy. Do miasta prowadzą trzy drogi z fosami. Wewnątrz miasta ulice ułożone są promieniście od centrum znajdującym się w rynku w kierunku wierzchołków oraz środków boków. Kwartały zabudowy wydzielone są przez równoległe do boków ulice. Place znajdują się w każdym wierzchołku i między wybranymi czterema kwartałami.
Plan Cite’ Industrielle Toni Garniera,.
Tony Garnier w swoim projekcie -Cite Industrielle- wykonanym w pierwszych latach XX w. przedstawił koncepcję rozwoju miasta. Opracował on propozycję zagospodarowania nowo planowanego miasta dla 35 tyś mieszkańców. Większość urbanistów skupiła swoją uwagę na części problemów, jak np. Hovard na budownictwie mieszkaniowym. Garnier dał podpowiedź na wszystkie podstawowe problemy budowy miasta. Zaprojektował plan z czytelnym podziałem funkcjonalnym. Proponowany układ gwarantował możliwość dalszego rozwoju wszystkich jego elementów. Prawidłowo w przewidywaniu przyszłych potrzeb ukształtował sieć komunikacyjną. Autor dał również propozycję nowych rozwiązań technicznych i przestrzennych formy budynków wykorzystując jako jeden z pierwszych architektów żelbet. Projekty te wybiegają daleko w przyszłość, zasady rozplanowania miasta przedstawione przez Garniera do dziś nie straciły na aktualności.